به گزارش آوای خزر، ورزش ایران، قریب به یک دهه است که مشکلات ریز و درشت مختلفی دست به گریبان است. پس از درخشش ورزشکاران کشورمان در المپیک لندن، کم کم ورزش‌های سرآمد و شاخص همچون کشتی، تکواندو و وزنه برداری در سراشیبی سقوط قرار گرفتند و با یک شیب ملایم، به سمت دره حرکت کردند. دره ای عمیق که حالا به نظر می‌رسد ورزش ایران دقیقا در ته آن ایستاده و برای بیرون آمدن از آن، به همتی عظیم و مدیریتی با درایت نیاز دارد. امری که هم به وقوع پیوستن‌اش سخت است و هم طاقت‌فرسا.
چندی پیش علیرضا دبیر، رئیس فدراسیون کشتی در اظهار نظری گفت که روزگاری جمعیت کشتی گیران کشور رقمی قریب به یک میلیون نفر بود و حالا این عدد میل کرده به سمت جمعیتی صد هزار نفری. این سخن علیرضا دبیر نه تنها درباره کشتی، که مصداق کاملی از ورزش ایران است و آیینه‌ای تمام‌نما برای نمایش وضعیت فعلی این حوزه. بی‌شک ورزش ایران سال‌هاست با چالش عمیق کمبود نیروی انسانی و کاهش این سرمایه‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. معضلی که خروجی آن باعث شده تا در رشته‌های مختلف، همواره شاید تعداد ورزشکاران و به دنبال آن کاهش استعدادها و نفرات مستعدی باشیم که می‌توانند در کشور و خارج از کشور بدرخشند و برای ایران افتخار کسب کنند.
از کشتی و وزنه برداری تا تکواندو و دیگران؛ خزان رشته‌های مدال‌آور
بدون شک برای موفقیت ورزش یک کشور، لازم است تا تمرکز بر روی تمام رشته‌ها باشد و تنها به چند رشته خاص اکتفا نشود. اما ورزش ایران سال‌هاست با این حلقه مفقوده مواجه است و بار مدال‌آوری آن در میادین مهم همچون المپیک بر دوش رشته‌هایی همچون کشتی، وزنه برداری، تکواندو و ... است. در المپیک‌های قبل، ایرانی ها همیشه در انتظار روزهای پایانی مسابقات بودند تا با ورود ورزشکاران این رشته‌ها به دهکده مسابقات، موتور مدال‌آوری کاروان روشن شود اما در المپیک‌های ریو و توکیو عملا دیدیم که شبح ناکامی بر سر رشته‌های مدال‌آور سایه انداخت تا آن‌ها هم حرفی برای گفتن نداشته باشند. همه این‌ها بیانگر آن است که نمودار کیفی و کمی این رشته‌ها افت محسوسی داشته تا این سوال پیش بیاید که گره کور این مشکل کجاست و چرا هیچ مدیر و وزیری نمی‌تواند آن را باز کند؟ کشتی ایران روزگاری پادگانش پر بود از ستاره‌های درخشان اما امروز در بعضی اوزان بسیار درخشان است و در برخی اوزان در حسرت یک ستاره متوسط. وزنه‌برداری که زمانی با یک- دوجین مدال از المپیک بر می‌گشت امروز فقط سایه‌ای از آن روزها را دارد و به کسب یک مدال در المپیک می‌بالد. تکواندو و سایر رشته‌ها هم همین داستان را دارند.
ورزش خوب محصول اقتصاد خوب است
ورزش خوب محصول اقتصاد خوب است. این سخن بی‌شک تبدیل به یک اصل در بین تمام ورزش‌ها شده که هر جا اقتصاد پویا باشد، ورزش هم به دنبال آن به موفقیت می‌رسد. نمونه آن را می‌توان در المپیک توکیو دید که کشورهایی بر صدر جدول آن رقابت‌ها تکیه زدند که ابر قدرت‌های اقتصادی دنیا هستند. بهترین نتایج ایران هم دقیقا در المپیک 2012 و زمانی رقم خورد که کشور از نظر صادرات نفتی یک شرایط خوب را سپری می‌کرد و آمار بیشترین فروش نفت را داشت. همه این‌ها به مدد ورزش می‌آید تا تقعر نمودارش به سمت بالا باشد اما مشکل آنجاست که در بین مدیران ورزش ایران، اقتصاد ورزش و درآمدزایی برای تامین منابع عملا محلی از اعراب ندارد و در دایره لغات‌شان تعریف نشده. افرادی که عادت کرده‌اند دستشان در جیب دولت باشد و همان را هم بی هیچ برنامه‌ای حیف و میل کنند. عموما نفراتی در راس کار می آیند که نه با اقتصاد ورزش آشنایی دارند، نه سواد جذب اسپانسر و تلاش برای تامین هزینه‌ها. از طرفی بودجه اندک وزارت خانه هم کفاف مشکلات را نمی‌دهد تا این گره کور و کور تر شود.
مراد محمدی: سال های قبل و وقتی من کشتی می‌گرفتم قراردادهای ما با ورزشکاران بسکتبال و والیبال به یک اندازه بود. الان این ورزشکاران قراردادشان بسیار افزایش یافته اما کشتی‌گیران هنوز هم با مبالغ چند سال پیش قرارداد می‌بندند. همین هم باعث می‌شود در رشته‌های مختلف پشتوانه مناسبی نداشته باشیم و با کمبود نفرات مواجه باشیم.
ورزش ایران و داستان گل و بیابان
شاید بدبینانه باشد اما اگر در برای ورزش ایران بر همین پاشنه بچرخد، باید آن را به ماجرای بیابانی تشبیه کرد که هرچقدر هم یک گل زیبا را در آن بکاری و آن را آبیاری کنی، هیچ سرنوشتی جز نابودی و پژمردگی نخواهد داشت؛چرا که ورزشکارانی که شب و روز سختی می‌کشند، از جان مایه می گذراند و عمری را صرف موفقیت می‌کنند به کم‌ترین حق و حقوق‌شان هم نمی‌رسند و همین خود می‌تواند به آفتی برای دور شدن نسل‌های جدید از ورزش و باشگاه‌هایش تبدیل شود.
وقتی فدراسیون وزنه‌برداری به تنها مدال‌آورش در المپیک 100میلیون پاداش می‌دهد و اداره ورزش مازندران تنها سی میلیون به حسن یزدانی می‌پردازد، نباید انتظار داشت نسل جدیدی از دل ورزش ایران سر بر آورد و برایمان آینده ورزش را بیمه کند. همه این‌ها تنها مشتی است از خروارها مشکلات ورزش ایران که سال‌هاست زیر آوار بی‌تدبیری مدیرانی دفن شده که با مدیریت نابودگر خود، رشته‌هایی همچون وزنه‌برداری و تکواندو را از عرش به فرش آوردند تا هم بعد قهرمانی آن‌ها را نابود کنند و هم بعد استعدادیابی‌اش را. مدیرانی که اتفاقا هیچ وقت ناکامی خود را نمی‌پذیرند، به صندلی‌های چسبان خود تکیه داده‌اند، به دوربین زل می‌زنند و به گونه ای سخن می‌گویند که بعید نیست روزی مردم کوچه و خیابان را مقصر ناکامی جلوه دهند تا خودشان و سبک و سیاق مدیریتی‌شان.
*مراد محمدی دارنده مدال برنز المپیک آتن:آینده افراد در ورزش‌هایی همچون کشتی مبهم است
مراد محمدی قهرمان کشتی آزاد جهان درباره کاهش آمار ورزشکاران به خصوص در رشته‌هایی همچون کشتی گفت: در هر رشته بعد تبلیغات و رسانه‌ای اهمیت بالایی دارد. یعنی خانواده‌ها باید متقاعد شوند که آن ورزش چه آینده‌ای دارد تا فرزندان‌شان را به سمت آن هدایت کنند. در کشتی اما این مسئله ضعیف است و مشکل‌ساز شده.
وی ادامه داد: بحث دیگری که در کشتی مطرح است این است که ما روزگاری یک لیگ باشکوه داشتیم که در سراسر ایران شور و هیجان را جاری می‌کرد. برخی روزها در هشت شهر مختلف کشور مسابقات با حساسیت بالا برگزار می‌شد و وقتی سالن‌ها پر از جمعیت می‌شد، افرادی که پشت درها مانده بودند، آن را می‌شکستند تا هر طور شده وارد سالن شوند اما امروزه چنین فضایی را در کشتی نمی‌بینیم که خود باعث کاهش تمایل افراد به سمت کشتی می شود.
محمدی افزود: در برخی ورزش‌ها به خصوص کشتی، آینده افراد مبهم است. در فوتبال یک نفر اگر نفر دهم باشد باز هم می‌داند که از نظر مالی تامین می‌شود و مشکلی ندارد اما در کشتی صرف از نظر نفرات اول یا دوم، بقیه هیچ عایدی مالی ندارند و نمی‌دانند سرانجامشان چه می‌شود. هرچند همان نفرات اول و دوم هم مشکلات زیادی دارند.
دارنده مدال برنز المپیک 2008 آتن در کشتی آزاد، دلیل این امر را بی‌میلی اسپانسرها به حضور در فضای ورزش و نبود بودجه‌های مناسب عنوان کرد و گفت: در استانی مانند مازندران خیلی‌ها به دلیل عشق و علاقه‌ای که دارند به سمت ورزش می‌روند و از جیب هزینه زیادی می‌کنند تا به موفقیت برسند اما در سایر نقاط این مشکل وجود دارد که چون ورزش آورده مالی ندارد، افراد رغبت نمی‌کنند به سمت آن بروند.
محمدی ادامه داد: سال های قبل و وقتی من کشتی می‌گرفتم قراردادهای ما با ورزشکاران بسکتبال و والیبال به یک اندازه بود. الان این ورزشکاران قراردادشان بسیار افزایش یافته اما کشتی‌گیران هنوز هم با مبالغ چند سال پیش قرارداد می‌بندند. همین هم باعث می‌شود در رشته‌های مختلف پشتوانه مناسبی نداشته باشیم و با کمبود نفرات مواجه باشیم.
قهرمان اسبق کشتی جهان حل این مشکلات را نیازمند کار دقیق و اصولی دانست و گفت: برای رفع این مشکلات باید کارهای کارشناسی شده و اصولی صورت بگیرد تا مشکلات به خوبی شناسایی شوند و بعد از آن بتوان با تدبیر درست آن‌ها را رفع کرد وگرنه وضعیت ورزش به همین روال ادامه می‌یابد و هیچ گره‌ای از کار باز نمی‌شود چرا که وقتی اوضاع همین طور باشد، من به شخصه رغبت نمی‌کنم فرزندم را به سمت ورزش بفرستم و سایرین هم همینطور./محمدرضااحمدی
